De cijfers spreken voor zich: meer dan 20 grote rederijboten, ongeveer 40 privéboten en zelfs enkele kano’s fungeren als drijvende tribunes voor zo’n 750 toeschouwers. En dan hebben we het nog niet eens over de toevallige voorbijgangers, de jaarlijkse stroom fietsende kijkers in Leiden, de verbaasde eigenaren van boten die niet bij de vloot horen, nieuwsgierige buurtbewoners die uit hun ramen hangen, en niet te vergeten de mensen die zichzelf plotseling bewust worden van de intense aandacht die op hen gericht is… en dit is nog maar het begin.
Het uur nadert waarop alles van start gaat. De rivier wordt drukker met boten, er vormen zich rijen bij de ticketkraampjes en de kraampjes voor bubbels, en de ontspannende klanken van de Bingham Boys vullen de lucht. Mensen op zoek naar hun boot, hopend de namen zoals Koekeroe, Cocosmacroon, Verleyding of Stille Kracht te vinden, terwijl Leidse medeburgers elkaar herkennen en begroeten. Dit alles creëert een unieke sfeer op de Bostelbrug, met studenten, toeristen en lokale bewoners die zich afvragen: Wat gebeurt hier?
Het is acht uur, nog steeds licht, geen spoor van schemering. Hoofdorganisator Frank van Leeuwen probeert het luidruchtige publiek vanaf de kade te begroeten en stuurt de vijf vloten één voor één op weg naar hun eerste voorstelling. De met vlaggen versierde boten worstelen zich door de menigte om zich bij hun vloot aan te sluiten en aan hun theatrale reis over de Leidse waterwegen te beginnen. Op dat moment begint Schemerstad pas echt.
Mijn vloot zet koers naar de Nieuwe Rijn, terwijl de stad zich onder de invloed van de titel van dit evenement begint te hullen in schemer. De prachtige acteurs van Domino wachten ons op bij het bekende leeuwenbeeld met hun eerste tableau. Met krachtige beelden, een rijke diversiteit en betoverende, draaiende bewegingen tonen deze acteurs overtuigend dat dit podium van hen is en dat ze steeds opnieuw invulling geven aan de uitdrukking “Own the Stage”. Met hun voorstelling “Nader” nodigt Domino het publiek uit om deel uit te maken van de diverse samenleving. En dat is iets om blij van te worden.
Mijn vloot moet als eerste de meest uitdagende manoeuvre van de avond uitvoeren. Met een extra draai van 180 graden manoeuvreren de boten, inclusief de kano’s, zich door een watertunnel van 70 meter. Ondanks de oplettende locatiemanagers zijn er enkele tegenliggers die niet kunnen weerstaan en het lint doorbreken. Terwijl we uit de tunnel varen bij het Van der Werfpark, merk ik dat het daarbuiten donkerder wordt. De duisternis neemt toe. We komen aan bij de Hortus, waar een geprojecteerde, spiegelende oeverbegroeiing ons aantrekt. Toen ik eerder op de dag de installatie van negen projectieschermen aan de overkant van de Singel zag, dacht ik: Is dat niet te klein? Maar niets blijkt minder waar. Anika van de Wijngaard en Jos Agasi presenteren een intiem verhaal met een diepgaande impact. Met authentieke geluidsfragmenten van een vader en dochter, gecombineerd met nieuwe dialogen en hypnotiserende beelden, nodigt “Voer voor Vissen” ons uit om na te denken over de essentie van menselijk contact.
In bewonderende stilte, terwijl we terugdenken aan onze eigen gesprekken met ouders of kinderen, varen we richting Park De Put. Maar niet voordat we langs het bruisende ZomerZin festivalterrein in het Rembrandtpark zijn gevaren. Bij de speelplaats van Dance Company The Kitchen, klinkt nog steeds de beat van het zojuist voorbijgaande festival. Toch slagen de vier danseressen, onder leiding van Jamie de Groot, erin om alle aandacht op te eisen. We zijn getuige van een rituele eerbetoon aan het licht, in het bijzonder het maanlicht. De maan speelt ook in deze performance een dominante rol, en dat is prachtig om te zien. De dansers fungeren als priesteressen die ons een veilige reis beloven door middel van offers. Krachtig en ingetogen.
Na drie voorstellingen en de nodige witte wijn (je moet gehydrateerd blijven in dat warme weer), hebben enkele boten in mijn rode vloot behoefte aan een sanitaire stop bij de Apothekersdijk. Als we even later allemaal klaarliggen aan het einde van de Hooglandskerkgracht, wordt een poëtisch meesterwerk van hoge klasse onthuld. De prachtige muziek, de heldere tekst en het uitmuntende spel van de twee theateracteurs nemen het publiek mee in het mooie liefdesverhaal van Magdalena Moons en de Spaanse legerofficier Valdez. Regisseur Bart Vieveen weet met zijn eenvoudige, maar doeltreffende regie de dramatiek van de belegering van Leiden tot leven te brengen. Het was prachtig om te zien hoe zijn vertaling van deze oude tekst in alexandrijnen door mijn hele vloot en de omstanders woord voor woord in absolute stilte werd opgenomen. Het beeld van Valdez die vol liefde tussen de bomen van de Hooglandsekerkgracht wegliep, was adembenemend. Wat een stad.
Terwijl de heldere alexandrijnen nog in onze gedachten naklinken, varen we naar onze laatste performance. Op het lage plateau op de hoek van de Kalvermarkt genieten we van de prachtige klanken van Kingfisher Sky. Onze vloot ligt dicht op elkaar aan de voeten van de muzikanten. Het unieke stemgeluid van Judith Rijnveld is bepalend voor deze groep. Omdat dit het hoogtepunt van de avond is voor onze vloot, kan ik me laten meeslepen door de mystieke Keltische klanken en de prachtige reis door het theater. Wat is Schemerstad toch schitterend.
Organisator ProKwadraat kijkt tevreden terug op het evenement.Â
